ÖTV Muafiyetli Araçlar: Sıfır Engelli Araç Fiyatları [2022]

Türkiye Cumhuriyeti, kurulduğu günden bu yana engellilerin yaşamını kolaylaştırmak için çeşitli düzenlemeleri hayata geçiriyor. Bunlar arasında engellilere yönelik eğitim kurumları, rehabilitasyon merkezleri ve aylık maaşlar gibi hizmetler ya da finansal kolaylıklar bulunuyor. Engellilerin bu tip hakları arasında ÖTV muafiyeti de yer alıyor ve engelliler, sıfır araç alımında ÖTV ödemiyor. Böylece günlük hayata daha kolay entegre olmaları hedefleniyor.

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Muafiyeti Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Türkiye’de ÖTV muafiyetli araç alınabilmesi için limit olarak adlandırılan bir kısıtlama bulunuyor. ÖTV muafiyetli araç satın alma limiti şeklinde tanımlanan sistemde, bir aracın satış bedeli dikkate alınıyor ve bu bedelin üzerinde bir araç için ÖTV muafiyetinden yararlanılamıyor. 

Türkiye’de 2022 itibarıyla ÖTV muafiyetli araç alış limiti, 450 bin 500 TL olarak belirlenmiş durumda. Yani 450 bin 500 TL’nin üzerinde bir satış fiyatına sahip olan aracın ÖTV muafiyetiyle satın alınması mümkün değil.  450 bin 500 TL’nin altında satış fiyatına sahip olan araçlar için ise bazı detayların bilinmesi gerekiyor. Burada da ilk olarak araç fiyatlandırma sistemi öne çıkıyor. Türkiye’de satılan sıfır araçların, en başta vergisiz fiyatı bulunuyor. Bu fiyata ilk etapta ÖTV ekleniyor. 

Otomobiller için ÖTV tablosu şöyle sıralanıyor: 

Örnek vermek gerekirse 120 bin TL vergisiz satış tutarına sahip ve 1600 cc’den küçük motoru bulunan bir araç, %50’lik ÖTV diliminde yer alıyor. Bu durumda da ÖTV eklendiğinde aracın fiyatı 180 bin TL’ye ulaşıyor. 

Araç fiyatlarına ayrıca ÖTV’ye ek olarak %18 KDV ekleniyor. KDV, ÖTV tutarı hesaplandıktan sonra ekleniyor. Yani vergisiz satış tutarı 120 bin TL olan bir araç için 60 bin TL’lik ÖTV eklendikten sonra KDV tutarı ekleniyor. Bu durumda da aracın satış fiyatı 212 bin TL oluyor. 

Engellilerin 450 bin 500 TL altında kalan bir aracı satın almak için ise yapması gereken hesaplama ise vergisiz satış fiyatına KDV’yi eklemektir. Yani nihai fiyat hesaplanırken ÖTV eklenmez, sadece KDV eklenir. Bunun dışında ekstra bir hesaba gerek yoktur. Fakat internet üzerinden araçların birçoğunun vergisiz satış fiyatına ulaşmak mümkün olmayabiliyor.

Araba Markaları ve Modelleri İçin ÖTV Muafiyetli Satış Fiyatlar

* ÖTV muafiyetli satış tutarları Mart 2022 satış listeleri baz alınarak hazırlanmıştır. Araçların fiyatlarında tertibat gibi eklemeler nedeniyle değişiklik olabileceği gibi markalar, otomobil modelleri için farklı fiyatlar belirleyebilir. Bu nedenle satın almaya karar vermeden önce markalar ve markaların yetkili bayileri ile iletişime geçilmesi gerekir. Fiyatlara tescil giderleri dahil değildir.

Görüldüğü gibi çoğunlukla B sınıfındaki araçlar, engellilerin sıfır araç alımı için uygun aralıkta yer alıyor. Listedeki araçların bir kısmının manuel vitesli olduğunu da belirtmemiz gerekiyor. Bu nedenle de engelli sağlık kurulu raporunda “Otomatik vitesli araç kullanabilir” gibi bir ifade yer alan engelliler, manuel vitesli araçları alırken indirimden yararlanamıyor. 

ÖTV Muafiyetli Araç Alımı Nasıl Yapılır?

Ehliyet sahibi olan ve engelli sağlık kurulu raporunda “Tertibatla araç kullanabilir” ya da “Otomatik vites araç kullanabilir” ibareleri yer alan engelli vatandaşlar kendileri için ÖTV muafiyetli olarak araç alabiliyor. 

Görme engelliler gibi aracı kendi başına kullanamayacak kişiler ise “ağır engelli” ibaresine sahip engelli sağlık kurulu raporuyla ÖTV muafiyetinden yararlanabiliyor. Ayrıca “ağır engelli” ibaresine sahip sağlık kurulu raporu olup 18 yaşından küçük olan bireyler için aileleri işlem yapabiliyor. 

ÖTV indirimli araç alabilmek için engelli ehliyetine sahip olmak isteyen kişilerin, ehliyet sınavına girmesi gerekiyor. Engelliler için ehliyet sınavının herhangi bir farkı bulunmuyor. Engelliler, MEB’e bağlı sürücü kurslarında eğitim aldıktan sonra öncelikle yazılı olarak bilinen teorik sınava girip başarılı olmak zorunda. 

Yazılı sınavı başarıyla tamamlayan adaylar için ikinci basamak ise direksiyon sınavı. Direksiyon sınavında engelliler, engel durumlarına göre tertip edilmiş araçla sınava dahil oluyor. Örneğin sağ üst ekstremite kısıtı bulunan bir engelli için sınavı ele alalım. 

Ekstremite kısıtı sağ üst tarafta olduğu için sürücü koltuğunun sağ tarafında bulunan ve kolla erişilmesi gereken vites gibi parçalar, direksiyonun sol kısmına tertibatla taşınıyor. Engelli sürücü adayı da sınava bu araçla dahil oluyor. 

ÖTV Muafiyeti ile Araç Sahibi Olabilmek İçin Aranan Koşullar Nelerdir?

ÖTV muafiyetli olarak araç satın alabilmek için aranan koşullar şöyle sıralanıyor: 

• Araç satın alımına uygun engelli kurul raporuna sahip olmak

• Araç engelli birey tarafından kullanılacaksa ehliyet sahibi olmak

• Vekalet ile satın alım gerçekleşecekse noter onaylı vekaletname çıkarmak

Bunlara ek olarak engelli bireyler araçlarını kendileri kullanacaksa gerekli donanım tadilatlarının yapılması gerekiyor. 

ÖTV Muafiyeti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

ÖTV muafiyeti ile ilgili birçok kullanıcının aklına çeşitli sorular gelmektedir. Bunlardan bazıları ve açıklamaları ise şöyle sıralanıyor: 

ÖTV Muafiyetli Aracı Kimler Kullanabilir?

Geçmişte ÖTV muafiyetli araçlar, sadece “3. derece kan ve kayın bağı” olarak ifade edilen akrabalık bağına sahip kişiler ya da araç sahibi engelli kişilerin maaşlı çalışanları tarafından kullanılabiliyordu. Günümüzde ise herkes, engelli kişiler tarafından alınan ÖTV muafiyetli araçları kullanabiliyor. 

ÖTV Muafiyetli Araç Alımında Motor Sınırı Nedir?

Birkaç yıl öncesine kadar engelliler, ÖTV muafiyetli araç alımında en fazla 1.6 litrelik motor hacmine sahip araçları tercih edebiliyordu. Ancak bu durum yapılan düzenlemeyle kaldırıldı ve sadece ÖTV muafiyetli araç satış limiti getirildi. Bu limit altında kalan tüm otomobiller, uygun rapora sahip engelliler tarafından ÖTV muafiyetli olarak satın alınabiliyor. 

Kaç Kere ÖTV Muafiyetli Araç Alınabilir?

ÖTV muafiyetli araç satın alımında adet sınırlaması 5 yılda 1 olarak belirlenmiştir. Yani uygun rapora sahip bir engelli bireyler, 5 yılda 1 kere olmak kaydıyla ÖTV muafiyetiyle araç satın alabiliyor. Satın alma sınırı ise bulunmuyor. Yani her 5 yılda 1 defaya mahsus olmak kaydıyla araç satın alabilmek mümkün. 

Son olarak araç alım süreci ile ilgili detaylı bilgi almak için “Engeliler İçin Otomobil Satın Alma Rehberi”, ehliyet alım süreci ile ilgili detaylı bilgi almak için ise “Engelli Ehliyeti Nasıl Alınır?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. 

Sıfır yerine ikinci el araç tercih etmek isteyen engellilerin ise ikinciyeni.com araçlarını tercih etmesi yeterli. Tamamı TSE onaylı eksperler tarafından incelenen ikinciyeni.com araçlarında iade garantisi de sunuluyor.